Kayısıda kükürt oranının düşürülmesi

İnönü Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Kimya Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Yard. Doç. Dr. Yunus Önal, işletmelerin kayısıdaki kükürt oranını düşürmek için hidrojen peroksit yerine ozon kullanması gerektiğini söyledi.
İnönü Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Kimya Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Yard. Doç. Dr. Yunus Önal, kuru kayısıdaki kükürt oranının ozonla düşürülmesinin, hem üründeki hijyeni sağladığını, hem de kütle kaybını önlediğini ifade etti. Yaklaşık 10 yıl önce ''Kayısıda Kükürdün Giderilmesi ve Hijyenik Kayısı İçin Ozon Kullanımı'' adlı araştırmaya başladığını anlatan Önal, 3 yıl süren araştırmanın sonuçları ortaya çıktığında ozonun, kayısıdaki kükürdün düşürülmesinde kullanılması için işletmeleri gezerek öneride bulunduğunu, ancak işletmelerin buna sıcak bakmadığını, araştırmanın bulgularının değerinin 7 yıl sonra anlaşılmaya başladığını belirtti.

Önal, çalışma kapsamında kayısıdaki kükürdün ozonla istenilen düzeye düşürülmesi için laboratuvarda çalıştıklarını anlatan Önal, ''Laboratuvar şartlarında kayısı ozonla yarım saat yıkanınca kayısıdaki kükürdün istenilen düzeye düştüğünü gördük. Buradan şu sonuca vardık; ozon kayısıdaki kükürdün giderilmesinde ve hijyen sağlanmasında en önemli maddedir'' dedi.
Avrupa Birliği'nden (AB) kayısı satın alan ülkelerin kayısıdaki kükürdün 2 bin PPM olmasını istediğine değinen Yunus Önal, çiftçilerden alınan kükürt miktarının ise ortalama 3 bin 500 PPM olduğunu, bu fazla kükürdün giderilmesi için ozonun ideal bir kimyasal olduğunu vurguladı.
Önal, şunları kaydetti:
''Ozon sadece kükürt gidermekle kalmıyor. En önemli sorunlarımızdan bir tanesi kayısının hijyenik olmaması. Hijyenik olmayınca da bu da açığımız AB ülkeleri tarafından kullanılıyor. Kayısının ağaçtan fabrikaya gelinceye kadarki aşamada her şey çiftçinin elinde. Çiftçinin kayısıyı saklama koşulları bazen hiç hijyenik olmayabiliyor. Kayısı istediğimiz kadar kükürtlü olsun, her türlü bakteriyolojik, zararlı bir çok organizmalar tarafından saldırıya uğramış oluyor. Hatta, çoğu zaman 4 bin-5 bin PPM kükürt olmasına rağmen kayısıda bozulma başlıyor. Bu nedenlerle çoğu zaman hijyenik kayısı işlemek mümkün olmuyor. Burada ozonun rolü ortaya çıkıyor. Çünkü ozon bilinen en iyi hijyenik malzeme. Ozonla 2 dakikada organizmaların yüzde 99'unu yok edebiliyoruz. Kuru kayısıda kükürt oranının ozonla giderilmesi, em üründeki hijyeni sağlıyor, hem de kütle kaybını önlüyor.''
Kayısı işletmelerinin ozonu kullanmasını öneren Önal, ozonun arıtma tesisinin yükünü de hafiflettiğini, işletmelerden arıtmaya giden suyun da temizlenmiş olacağını anlattı.
Artık AB'nin hijyenik kayısı istemeye başladığına vurgu yapan Yunus Önal, bunun üzerine kendisinin yaptığı araştırmanın kıymetinin anlaşıldığını, işletmelerin de yavaş yavaş bu konuya sıcak bakmaya başladığını belirtti.

Bir işletme ozonu kullanmaya başladı

Önal, ''Bir işletme ozonla kükürdün giderilmesi konusunda bir bir tesis kurdu. Omar Elmas isimli bir işletme. İlk ürünlerini de Avrupa'ya satmaya başladı. Çok da tutuluyor. Ambalajda kullandığı etiketin üstüne 'İşletmemizde ozon kullanılmaktadır' ibaresini koydu'' dedi.
İşletmecilere seslenen Önal, şunları kaydetti:
''İşletmecilerimiz kayısıda kükürt gideriminde hidrojen peroksit kullanıp yüzde 7 ekonomik kayıp yaşama yerine ozonun kurulum işletmesine bakacak. Yılda bin ton kuru kayısı işleyen bir işletme, kullandığı sisteme harcadığı paranın yüzde 10'u ile ozon sistemini kurabilir ve bu harcamasını bir yılda amorti eder. Bu işletmeci kükürdü ozonla gidermiş olacak. İşletme sağlıklı şartlara kavuşacak. Kayısıyı hijyenik kılmış olacak. İşletmeciler gelecekte kayısıdan daha fazla ekonomik gelir elde etmek istiyorlarsa bu sisteme uymak zorundalar. Biz yapmazsak, ihracatçı ülkeler bizden bunu talep edecek. Onlar bunu demeden biz ozonu kullanmalıyız. Dünya şunu biliyor; ozon gıdanın hijyenik olarak temizlenmesi aşamasında sağlıklı bir kimyasal.''
Dünyada 1870'li yıllarda keşfedilen ozonun kullanım alanının giderek yaygınlaştığına dikkat çeken Önal, üretiminin de kolay olduğunu ifade ederek, ''Ozon 3 oksijenden oluşan bir molekül. Şimşek çaktığında oluştuğu için de ozonun üretimi kolay. Tıpta çok yaygın uygulaması var. Ozon terapi merkezleri yaygın olan alanlardan biri. Çevre konusunda kötü kokuların giderilmesinden arıtma sularının temizlenmesine kadar bir çok alanda kullanılıyor. Gıda sektöründe çok yaygın kullanılıyor. Bu alanda ülkemizde yeni yeni yaygınlaşmaya başladı. Özellikle gıdaların hijyenik olarak saklanmasında çok önemli bir yere sahip. Ozonun endüstride kullanımı da yaygın'' dedi.